ชาวบ้านนาทราย สืบสานประเพณีบุญผะเหวด (พระเวสสันดร) ฟังเทศมหาชาติ

วันที่ 7 มีนาคม 2561 ชาวบ้านนาทราย ต.วังบาล อ.หล่มเก่า จ.เพชรบูรณ์ ได้ร่วมกันจัดงานประเพณีบุญผะเหวด หรือเทศมหาชาติ ซึ่งเป็นประเพณีที่สืบทอดต่อกันมา ประเพณีของชาวบ้านนาทรายจะใกล้เคียงกับทางหลวงพระบางมากกว่าทางอีสาน เนื่องจากมีพื้นเพทางวัฒนาธรรมมาจากหลวงพระบางสำหรับงานประเพณีบุญผะเหวด จะจัดในช่วงเดือนมีนาคม หรือ เดือน 4 ตามปฏิทินจันทรคติ  คำว่า บุญผะเหวด นี้เลือนมาจากคำว่า “บุญพระเวส” (บุญพระเวสสันดร) เป็นสำเนียงของชาวลาว มาจากคำว่า พระเวศ หรือ พระเวศสันดร ลำดับในการจัดงานประเพณีบุญผะเหวด นั้นจะเริ่มในตอนบ่ายเป็นพิธีอันเชิญ แห่พระเวทสันดรและพระนางมัทรีเข้าเมือง หัวคํ่า อาราธนาพระ เพื่อสวดพระพุทธมน เทพพระมาลัยหมื่น มาลัยแสน ก่อนย่ามรุ่ง เริ่มประกาศป่าวเทวดา อาราธนาพระเทศสังกาต และอาราธนาเทศมหาชาติต่อ จากกาลทศพร จนถึงนครการรวม 13 กาล เมื่อจบแล้วเทศน์ฉลองพระเวทย์สันดรอีกครั้ง จนเสร็จพิธีในวันเดียวงานบุญผะเหวด ของชาวบ้านนาทรายจัดขึ้นที่ วัดศรีมงคล ซึ่งเป็นวัดเก่าแก่ที่มีประวัติยาวนานคู่เมืองเพชรบูรณ์มาช้านาน สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2358 ภายในวัดมีพระพุทธรูปประธานนามว่า “พระพุทธมงคล” เป็นพระปูนปั้น ศิลปะล้านช้าง และโบราณสถานที่สำคัญ คือ โบสถ์เก่า (สิม) เป็นสถาปัตยกรรมในพุทธศาสนาที่มีความสำคัญและเป็นศาสนสถาน ที่มีอายุประมาณ 200 ปี โดยสิมที่สร้างขึ้นเป็นศิลปะล้านช้าง ที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นของทันทวย เนื่องจากชาวบ้านยุคนั้นมีเชื้อสายหลวงพระบาง นอกจากนี้ยังโดดเด่นด้วยภาพจิตรกรรมฝาผนัง ซึ่งเป็นภาพเขียนสีฝุ่นผสมกาวหนัง และเขียนบนพื้นปูนเกี่ยวกับประวัติพระพุทธเจ้าสิบชาติ แสดงเรื่องราวของพระพุทธเจ้าในชาติต่าง ๆ ก่อนที่จะเป็นองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ภาพนรก-สวรรค์ ที่แฝงปรัชญาคำสอนให้บุคคลละเว้นความชั่ว ทำแต่ความดี และภาพที่สะท้อนให้เห็นชีวิตของสังคมท้องถิ่นในอดีตได้อย่างแจ่มชัด