จุฬาฯ คิดค้นรองเท้าสุขภาพ ช่วยฟื้นฟูสุขภาพเท้าผู้ป่วยเบาหวานและผู้สูงอายุ

ภาควิชาเวชศาสตร์ฟื้นฟู คณะแพทยศาสตร์ จุฬาฯ คิดค้น “รองเท้าเพื่อสุขภาพผู้สูงอายุ” ออกแบบให้เหมาะสมกับลักษณะเท้าของผู้สูงอายุไทยและบุคคลทั่วไป ช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถเดินและใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ 

รองเท้าเป็นอีกหนึ่งอุปกรณ์สำคัญที่มีผลต่อการดำเนินชีวิต โดยเฉพาะผู้สูงอายุ เนื่องจากคนในวัยนี้ซึ่งมักประสบปัญหาอุ้งเท้าแบนลง หน้าเท้าบานออก ผิวหนังบางลง อาจพบนิ้วเท้าเก ปวดส้นเท้า และปัญหาอื่น ๆ ที่เป็นไปตามวัย ซึ่งการสวมใส่รองเท้าที่ไม่เหมาะสมกับรูปเท้าจะทำให้มีอาการเจ็บเท้าและส่งผลกระทบในเรื่องสุขภาพตามมา

ในกรณีของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานร่วมด้วย อาจมีปัญหาปลายประสาทเสื่อม และมีโอกาสเกิดแผลเบาหวานที่เท้า ซึ่งจำเป็นต้องใส่รองเท้าที่เหมาะสมเพื่อให้เหมาะกับรูปเท้าและป้องกันเท้าจากอุบัติเหตุที่จะทำให้เกิดแผลได้

อ.พญ.นันทวัน คูนลินทิพย์ ภาควิชาเวชศาสตร์ฟื้นฟู คณะแพทย์ศาสตร์ จุฬาฯ เปิดเผยว่า ที่ผ่านมาภาควิชาเวชศาสตร์ฟื้นฟู มีการผลิตรองเท้าให้คนไข้ทุกประเภท รวมถึงผู้สูงอายุและผู้พิการ ซึ่งการตัดรองเท้าแต่ละคู่จะต้องผ่านการตรวจจากแพทย์โดยละเอียดก่อน จากนั้นจึงเข้าสู่กระบวนการผลิตรองเท้า โดยทีมงานจะทำการหล่อขึ้นรูปเท้าและตัดรองเท้าที่มีลักษณะเฉพาะ
ในส่วนของการประเมินอาการผู้ป่วยเบาหวานสำหรับตัดรองเท้า จะดูที่ระดับความเสี่ยงของผู้ป่วยว่าอยู่ใน ต่ำ กลางหรือสูง ซึ่งหากอยู่ในระดับความเสี่ยงต่ำจะยังสามารถสวมใส่รองเท้าลักษณะเดียวกับผู้สูงอายุทั่วไปได้ตามปกติ แต่หากมีความเสี่ยงปานกลางขึ้นไปหรือเกิดแผล ผู้ป่วยโรคเบาหวานจำเป็นที่จะต้องสวมใส่รองเท้าที่มีลักษณะพิเศษ เช่น รองเท้าหัวปิด ที่ช่วยป้องกันการชนสิ่งต่าง ๆ ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดแผลได้ รวมถึงต้องมีการปรับแผ่นรองรองเท้าให้เหมาะกับแต่ละราย

แต่ปัญหาที่พบคือ การตัดรองเท้าให้เหมาะสมกับเฉพาะบุคคลจะต้องใช้เวลานาน ทำให้ผู้ป่วยได้รับรองเท้าช้าตามไปด้วย โรงพยาบาลจุฬาฯ จึงมี แนวคิดในการผลิตรองเท้ากึ่งสำเร็จรูปหรือ “รองเท้าเพื่อสุขภาพผู้สูงอายุ” ขึ้น ซึ่งมีคุณสมบัติที่เหมาะสมกับผู้ที่เริ่มมีปัญหาเท้าและบุคคลทั่วไป แล้วนำมาปรับเปลี่ยนแผ่นรองในรองเท้าสำหรับผู้ป่วยแต่ละคนแทนการตัดทีละคู่ ทำให้สามารถผลิตรองเท้าได้เร็วขึ้น

โดยขนาดและสัดส่วนของรองเท้ากึ่งสำเร็จรูปของโรงพยาบาลจุฬาฯ ผลิตขึ้น เกิดจากผลการศึกษาวิจัยของภาควิชาเวชศาสตร์ฟื้นฟู คณะแพทยศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่ได้ทำการวิจัยเรื่อง “ปัญหาสุขภาพเท้าและรองเท้าที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุ” โดยรวบรวมข้อมูลจากการวัดขนาดเท้าผู้สูงอายุคนไทยอย่างละเอียด เพื่อมาคำนวณออกมาเป็นขนาดที่เหมาะสม ก่อนนำมาขึ้นรูปเป็นหุ่นต้นแบบในการผลิตรองเท้ากึ่งสำเร็จรูป ที่เหมาะสำหรับผู้สูงอายุไทย

เพื่อให้รองเท้าสุขภาพกระจายวงกว้างขึ้น ประชาชนทั่วไปสามารถเข้าถึง โดยไม่จำเป็นต้องเป็นผู้ป่วยของโรงพยาบาล ทางภาควิชาฯจึงมีการทำสัญญากับบริษัทเอกชน เพื่อผลิตรองเท้าสุขภาพเพื่อผู้สูงอายุได้มากขึ้นและมีมาตรฐานโดยอยู่ภายใต้การควบคุมของจุฬาลงกรณ์ และมีการพัฒนาต่อมาจนสามารถผลิตรองเท้าสำเร็จรูปภายใต้ชื่อ “WellStep” ที่นอกจากช่วยรักษาสุขภาพเท้าแล้วยังมีการออกแบบรูปลักษณ์ที่สวยงามให้เลือกซื้อได้หลากหลาย ซึ่งจะช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถหาซื้อรองเท้าที่เหมาะสมสวมใส่ได้ง่ายขึ้นและมีราคาไม่แพง (600-3,000 บาท)

อ.พญ.นันทวัน แนะนำการเลือกรองเท้าว่า สำหรับคนทั่วไปควรจะสวมรองเท้าที่มีรูปทรงเข้ากับรูปเท้าของตัวเอง เช่น คนที่มีหน้าเท้าบาน จำเป็นที่จะต้องสวมรองเท้าที่หัวรองเท้ากว้าง โดยขนาดรองเท้าที่เหมาะสมของแต่ละคนไม่เท่ากัน ฉะนั้นการเลือกซื้อรองเท้าที่ดีที่สุดคือการลองสวมใส่ด้วยตัวเอง โดยความยาวของรองเท้าที่เหมาะสม คือจะต้องบวกเพิ่มไปอีกประมาณครึ่งนิ้ว จากนิ้วที่ยาวที่สุดของเท้า ส่วนความกว้างของรองเท้าควรมีขนาดเท่ากับส่วนที่กว้างที่สุดของเท้าด้วยเช่นกัน

รองเท้าที่มีคุณสมบัติดีและเหมาะสมจะต้องมีพื้นรองเท้าอยู่ทรง ไม่บิดงอ ผลิตจากวัสดุที่ไม่เสี่ยงต่อการลื่นไถล เกาะพื้นได้ดี ส่วนตัวของรองเท้าควรทำจากวัสดุที่ระบายอากาศ หากมีเชือกหรือสายรัดจะช่วยให้กระชับเท้ามากขึ้น ส่วนส้นของรองเท้าจะต้องแข็งพอสมควรเพื่อให้รองรับส้นเท้า และสิ่งที่สำคัญคือแผ่นรองรองเท้าควรจะนุ่มอยู่ทรงสวมใส่แล้วสบายเท้า

โดย อ.พญ.นันทวัน ได้แนะนำการดูแลรักษาเท้าว่าจะต้องเท้าทำความสะอาดอยู่เสมอ และเช็ดเท้าให้แห้งหลังอาบน้ำเสร็จเป็นประจำ เลือกซื้อรองเท้าที่เหมาะสมกับลักษณะเท้า และควรสวมใส่รองเท้าทั้งนอกบ้านและในบ้านโดยเฉพาะผู้ป่วยเบาหวานที่มีปัญหาเรื่องเส้นประสาทที่ควรจะใส่รองเท้าหัวปิดเพื่อป้องกันการกระแทกหรือสิ่งของหล่นทับเท้า และตรวจเช็คเท้าว่ามีแผลหรืออาการผิดปกติหรือไม่

ด้าน ดวงดาว อุดมวงศ์ ลูกค้าผู้ใช้รองเท้า WellStep เปิดเผยว่า ตัดสินใจลองซื้อรองเท้าสุขภาพเพื่อผู้สูงอายุมาสวมใส่เนื่องจากเท้ามีปัญหากระดูกงอกออกมาผิดรูป หากใส่รองเท้าทั่วไปจะบีบเท้าทำให้นิ้วเท้าเกยกันและมีอาการเจ็บ โดยหลังใช้รองเท้าสุขภาพเพื่อผู้สูงอายุประมาณ 1 เดือนว่า สามารถเดินไปไหนมาไหนเป็นเวลานาน ๆ ได้ สบายเท้า ไม่เจ็บเท้าและใช้ชีวิตประจำวันได้ดีขึ้น และแนะนำให้ผู้สูงอายุหันมาใส่ใจสุขภาพเท้า สวมใส่รองเท้าที่มีคุณภาพและเหมาะสมกับเท้าของแต่ละคน เพื่อสุขภาพที่ดีขึ้นด้วย

ทั้งนี้ รองเท้า WellStep จำหน่ายอยู่ที่อาคาร ส.ธ. โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ตั้งแต่เวลา 8.30 น. -16.00 น. สำหรับผู้สูงอายุที่มีปัญหาเรื่องเท้า สามารถมารับการตรวจกับแพทย์เพื่อประเมินสุขภาพเท้าได้ที่ฝ่ายเวชศาสตร์ฟื้นฟู โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ เพื่อสั่งตัดรองเท้าที่เหมาะสมกับสุขภาพเท้าของแต่ละบุคคล