ช้างป่าพฤติกรรมเปลี่ยน ก้าวร้าว รุนแรง มาจาก”คน”

ช้างป่าอ่างฤาไนเพิ่มพฤติกรรมก้าวร้าว สาเหตุมาจากคนเป็นต้นเหตุที่ชอบจอดรถให้อาหารช้างข้างถนน จนช้างเคยตัวปิดถนนล้วงกินของในรถ แม้กระทั่งคนในรถยังถูกช้างกระชากจนกระเด็น 

ต้องระวังกันให้มากขึ้นนะครับ สำหรับผู้ใช้เส้นทาง สาย 3076 หรือ 3259 เดิม จากอ.สนามชัยเขต เข้าอ.ท่าตะเกียบ จ.ฉะเชิงเทรา ที่ทะลุถึง 4 แยกคลองหาด เลี้ยวซ้ายเข้าวังน้ำเย็น สระแก้ว เลี้ยวขวาเข้าจันทบุรี ตรงไปเป็นอรัญประเทศ บางช่วงต้องผ่านเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอ่างฤาไน ป่าผืนใหญ่รอยต่อ 5 จังหวัด ที่ถือว่ามีช้างป่าชุกชุมที่สุดแห่งหนึ่ง เพราะตอนนี้พฤติกรรมของช้างที่นี่เริ่มก้าวร้าว รุนแรง ที่ไม่ใช่จะแค่ปิดถนน กินของในรถขนพืชผลทางการเกษตรธรรมดา ๆ อย่างที่เคยเจอแบบเดิม ๆ อีกแล้ว

ช้างที่นี่เกิดความเบี่ยงเบนของพฤติกรรม โดยเฉพาะช้างที่เรียกกันว่า “ช้างขาใหญ่” ที่วางตัวเป็นมาเฟีย เจ้าที่ ปิดถนนตั้งด่านลอย เพื่อกักรถแล้วล้วงกินของในรถ ยิ่งหน้าเปิดหีบอ้อยนี่รถทุกคันที่ผ่านเมื่อเจอต้องจอดเพื่อให้บรรดาช้างขาใหญ่กระชากกินจนพอใจ แล้วค่อยออกรถไปแบบสุภาพๆ   รถขนสับปะรด ลำไย ไม่เว้นแม้กระทั่งรถขนทุเรียน เที่ยวไหนดวงซวย บางเจ้าหมดเป็นครึ่งค่อนคันแทบน้ำตาไหล แต่ก็จำต้องยอม

เหตุล่าสุด วันที่ 9 พ.ค.ที่ผ่านมาที่ช้างขาใหญ่ตั้งด่านลอย หยุดรถกระบะแล้วสำรวจหาของกินได้ในท้ายกระบะแล้วใช้งวงกระชากหญิงวัย 66 ปีเหวี่ยงลงจากท้ายนี่ถือเป็นพฤติกรรมที่อันตราย และเจ้าหน้าที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอ่างฤาไน ที่ติดตามศึกษาพฤติกรรมของช้างได้เคยเตือนผู้สัญจรไปมาตามเส้นทางนี้ให้ระมัดระวังตั้งแต่ต้นปี แล้วก็เกิดขึ้นจริง ๆ

“ด่านลอย” ของช้างขาใหญ่ ตามถนนเส้นนี้ หลัก ๆ มีอยู่ 2 จุด ในช่วงที่ผ่านเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอ่างฤาไน ที่ต้องระวัง คือบริเวณระหว่าง ด่านทหารคลองกลาง – หน้าสำนักงานเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า อีกจุดเป็นบริเวณจาก หน้าสำนักงานเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า – จุดที่ตั้งฐานปฏิบัติการทหารช่าง

คุณบุญเลิศ  ผิวพรรณ หัวหน้าชุดปฏิบัติการติดตามช้าง เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอ่างฤาไน ที่ผมมีโอกาสคุยด้วยบ่อยๆ วันนี้ก็ยังต้องรักษาตัว หลังถูกช้างป่าหลงฝูงใช้งวงฟาด ช่วงกลางเดือน ธ.ค.2561 ที่ตอนนี้ก็อยู่ในช่วงฟื้นฟูตัวเอง และพยายามหัดเดิน บอกกับผมล่าสุดว่าพฤติกรรมล่าสุดของช้างที่แสดงออกถึงความก้าวร้าวแบบไม่มีขอบเขตของช้าง เจ้าหน้าที่ที่ติดตามพฤติกรรมได้เฝ้าระวังได้สรุปไว้ก่อนหน้านี้และเตือนผู้สัญจรไป-มา ตลอดแต่ส่วนใหญ่ก็ไม่ค่อยได้รับความร่วมมือ

ช้างป่าอ่างฤาไนที่สำรวจจำนวนล่าสุดอยู่ที่ประมาณ 300 กว่าตัว โดยสภาพที่ในพื้นที่ป่าแทบไม่มีอาหารให้กิน ช้างจึงต้องกระจายกันออกหากินข้างนอก บางโขลงก็เดินไปกลับคืนละ 100 กม.เพื่อไปหากินแล้วกลับมานอนที่เดิม บางโขลงก็ออกไปยึดทำเลข้างนอก เช่นไปยึดสำนักสงฆ์ที่คลองมะหาด ต.ท่าตะเกียบ นับร้อยตัวไม่กลับเข้าป่า บางโขลง ประมาณ 8 ตัวยึดสวนป่าลาดกระทิงเป็นที่พักและเคยวิ่งชนรถตู้ที่ผ่านถนนสาย 3076

คุณบุญเลิศ บอกว่าโชคดีที่มีคลองชลประทานที่ส่งน้ำเข้าไป อ.สนามชัยเขต อ.พนมสารคาม ช้างจำนวนไม่น้อยคงจะข้ามเข้าไปถึงพนมสารคามและทุละออกปราจีนบุรีแล้ว เพราะคลองชลประทานที่กั้นเป็นซีเมนต์ช้างข้ามไม่ได้ เจ้าหน้าที่ต้องตั้งหน่วยสะกัดไม่ให้ช้างข้ามตามสะพานข้ามคลองไม่เช่านั้นช้างป่ามีโอกาสเข้าไปเพ่นพ่านเมืองชั้นในแน่ ๆ

พฤติกรรมที่เบี่ยงเบนของช้าง จากการสังเกตและศึกษาของคุณบุญเลิศและทีมงาน ชัดเจนว่ามาจาก “คน “เป็นหลัก เพราะช้างเป็นสัตว์สมองใหญ่ เรียนรู้เร็ว บรรดาช้างขาใหญ่ที่ตั้งด่านลอยปิดถนนความจริงเป็นพวกช้างขี้เกียจ ไม่มีวินัย เข้าพวก เข้าสังคมไม่ได้ ก็จะใช้วิธีหากินข้างถนน แรก ๆ ช้างพวกนี้จะกลัวรถ แต่นานเข้าเริ่มคุ้นเพราะพอคนเห็นช้างก็จอดรถให้ของกิน แล้วถ่ายรูปกับช้าง จนช้างรู้สึกว่ารถเป็นมิตร หลังจากนั้นก็เป็นเรื่องปกติ เจอรถเล็กรถใหญ่ก็ลามปาม จอด ไม่จอดก็ยืนขวาง เพราะคุ้นเคยกับการได้ของกินจากรถ

ขาใหญ่ต้นตำหรับในการตั้งด่านลอยที่นี่เริ่มจาก “เจ้าด้วน” ที่หลายคนคุ้นเคย พอเจ้าด้วนเอาดีทางตั้งด่านลอยสะกัดล้วงกินของในรถ แล้วก็มีบริวารที่เป็นช้างเข้าสังคมไม่ได้เอาอย่างเจ้าด้วน  ตามมาด้วย “เจ้าจ่ายาว”ล่าสุดมีน้องใหม่ดาวรุ่ง เป็น “เจ้าอ้วนเตี้ย” เจ้าอ้วนเตี้ยนี่มาแรงเพราะศึกษาเทคนิค ลูกล่อลูกชนมาจากทั้งเจ้าด้วน และเจ้าจ่ายาว จนเพิ่มพฤติกรรมก้าวร้าว ถึงก่อวีรกรรมการค้นรถเจอคนในกระบะใช้งวงกระชากกระเด็นที่เพิ่งเกิดขึ้น

ยิ่งหลังพี่ใหญ่ของวงการ “เจ้าด้วน “ช้างซ่า เจ้าของตำนานตั้งด่านลอยป่าอ่างฤาไนตาย เมื่อ 18 มี.ค.2562 ที่ผ่านมา เจ้าอ้วนเตี้ย ช้างดาวรุ่งก็ยิ่งเหิมเกริม ก้าวร้าวหนักขึ้น

ช้างย่านนี้พฤติกรรมเปลี่ยนไปมากครับ ข้อสรุปก็คือมาจากคน ทั้งการไม่ให้ความร่วมมือที่เจ้าหน้าที่ขอร้องไม่ให้อาหารช้าง  ฉะนั้นเพื่อความปลอดภัยของตัวท่าน และคนอื่น กรุณาปฏิบัติตามคำแนะนำของ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤๅไน   ที่ขอความร่วมมือดังนี้ครับ

การใช้ถนนสาย 3076  ในช่วงเวลา 06.00-08.00 น. ซึ่งเป็นช่วงที่ช้างที่ไปหากินด้านนอกกลับมานอนในป่า และช่วงเวลา 14.00-21.00 น.ที่ช้างบางตัวเริ่มตั้งด่านลอย และช้างบางโขลงเริ่มออกไปหากิน ให้ขับรถด้วยความระมัดระวัง อย่าขับรถเร็วเกินกำหนด

และถ้าหากเจอช้างป่าให้ปฏิบัติดังต่อไปนี้
1. หยุดรถให้ห่างจากช้างอย่างน้อย 30 เมตร หากช้างเดินเข้าหาให้เคลื่อนรถหนี รอจนกว่าช้างจะหลบจากถนน จึงเคลื่อนรถผ่านไป
2. อย่าใช้แตรรถ หรือส่งเสียงดังรบกวนช้างหรือไล่ช้าง เพราะอาจทำให้ช้างโกรธ และตรงเข้ามาหา
3. งดการใช้แฟลชถ่ายรูป เพราะอาจทำให้ช้างตกใจและตรงเข้ามาทำร้าย
4. ให้ติดเครื่องรถยนต์ไว้เสมอ เพื่อให้สามารถเคลื่อนรถหนีได้ทันท่วงที
5. หากพบช้างในเวลากลางคืน ให้เปิดไฟรถไว้เสมอ เพื่อให้สามารถสังเกตอาการของช้างและระยะห่างระหว่างรถกับช้างได้โดยสะดวก
6. เมื่อตกอยู่ในวงล้อมของช้าง ตั้งสติให้มั่น หากเป็นเวลากลางคืน ให้ใช้ไฟสูง แล้วเลือกเคลื่อนรถไปในทางที่มีช้างอยู่น้อย แม้บางครั้งจำเป็นต้องเข้าใกล้หรือเบียดโขลงช้างไปก็ตาม อย่าดับเครื่องยนต์ และปิดไฟรถเป็นอันขาด ค่อยๆ เคลื่อนรถให้เสียงเครื่องยนต์นิ่งมากที่สุด
7. ไม่ควรจอดรถดูช้าง เพราะอาจมีรถคันอื่นตามมาทำให้กีดขวางรถผู้อื่นจนเป็นเหตุให้ถูกทำร้ายแทน
8. ไม่ควรจอดรถแล้วลงไปถ่ายรูปช้างในระยะใกล้ เพราะอาจทำให้วิ่งหนีขึ้นรถไม่ทัน ควรระลึกอยู่เสมอๆ ว่า โดยทั่วไปช้างมักจะอยู่รวมกันเป็นครอบครัวหรือโขลง การเจอช้างเพียงตัวเดียว แต่ไม่ได้หมายความว่าจะไม่มีช้างตัวอื่นๆ อยู่ในบริเวณนั้น โขลงช้างอาจจะกระจายกันหากินอยู่ในบริเวณป่าข้างๆ ทางนั้นก็เป็นได้

ทั้งนี้ กรมทางหลวงขอให้ผู้ใช้ทางหลวงขับรถด้วยความระมัดระวัง ปฏิบัติตามป้ายเตือน ป้ายแนะนำกรมทางหลวง และหากต้องการสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมหรือแจ้งเหตุต่างๆ ได้ที่สายด่วนกรมทางหลวง 1586 โทร.ฟรี 24 ชม.

ขอความร่วมมือ และโชคดีทุกท่านครับ