ขอนแก่น–ม.ขอนแก่นเตรียมจัดงานลอยกระทง “สีฐานเฟสติวัล บุญสมมาบูชานาค” ปีที่ 4 เพื่อขอขมาพระแม่คงคา สะท้อนความเชื่อเรื่องพญานาค คาดจะมีผู้เข้าร่วมงานนับแสนคน
รศ.ดร.นิยม วงศ์พงษ์คำ รองอธิการบดีฝ่ายศิลปวัฒนธรรมและเศรษฐกิจสร้างสรรค์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ให้สัมภาษณ์ว่า ด้วยแนวคิดของผู้บริหารมหาวิทยาลัยขอนแก่นที่ต้องการเห็นความเปลี่ยนแปลงของกิจกรรมที่สามารถดึงการมีส่วนร่วมของผู้คนให้หันมาสนใจงานวัฒนธรรมประเพณีที่สอดคล้องกับพันธกิจมหาวิทยาลัย เกิดภาพจดจำใหม่ๆ ที่เป็นเอกลักษณ์ สามารถตอบโจทย์ ฮีต-คอง ของภาคอีสาน จึงได้รังสรรค์งานประเพณีลอยกระทงที่เคยจัดกันมาสู่การเป็น ”สีฐานเฟสติวัล” กลั่นกรองความคิดคนทำงานออกมาเป็นรูปแบบงานใหม่ที่ยังคงรักษาแนวทางอันดีงามตามประเพณีไว้ โดยยึดถือแนวคิดสำคัญว่า “ไม่หลงของเก่า ไม่เมาของใหม่”
ซึ่งหัวใจสำคัญของประเพณีลอยกระทงคือ การขอขมาน้ำ ซึ่งมีความสัมพันธ์กับวิถีชีวิตผู้คน ทางมหาวิทยาลัยจึงใช้คำว่า “บุญสมมาบูชาน้ำ” ในระยะแรกจัดกิจกรรมที่ทำให้ประชาชนได้เข้าใจเข้าถึงความหมายอันดีงามนี้ ท่ามกลางบรรยากาศที่สวยงาม สื่อความหมายความศรัทธา ไม่ใช่เพียงแค่การนำอะไรลงไปลอยในน้ำแล้วจบไปเท่านั้น
ความสำเร็จของงานสีฐานเฟสติวัลบุญสมมาบูชาน้ำ ได้เดินทางผ่านมาสู่ปีที่ 4 ถึงเวลาที่จะยก ระดับความหมายสำคัญของงานให้มีความเป็นรูปธรรมที่จับต้องได้ มีภาพที่เด่นชัดขึ้น แต่คงความหมายที่สอดคล้อง จึงมาสู่คำว่า ”สีฐานเฟสติวัล บุญสมมาบูชานาค” ด้วยเพราะความเชื่อดั้งเดิมนั้น คำว่า “นาค”และ”น้ำ” คือตัวแทนของสิ่งๆ เดียวกัน ที่เป็นความเชื่อความศรัทธาของผู้คนในแถบนี้ การยกความมีตัวตนของพญานาคขึ้นมาอย่างเป็นรูปธรรมไม่ได้ทำขึ้นมาเพียงแค่ตอบโจทย์กิจกรรม แต่ทุกสิ่งได้ผ่านการพูดคุยจากผู้รู้ ซึ่งทางมหาวิทยาลัยเชื่อว่า สิ่งเหล่านี้ต้องมีรากฐานทางวัฒนธรรมมารองรับ ไม่ใช่เพียงแค่เป็นเรื่องสมมติขึ้นมา
แต่จากการศึกษาตำนานของชาติพันธุ์ล้านช้างหรืออีสาน พบว่า การสร้างบ้านแปงเมืองมักจะผูกติดกับความเชื่อเรื่องพญานาค เช่น นาค 15 ตระกูล ก็มีส่วนสำคัญในการสร้างอาณาจักรล้านช้าง หรือ อีสานของเรานั่นเอง ดังนั้น ถ้าหากจะเล่นธีมบูชาพญานาคแห่งสีฐานเฟสติวัลก็เป็นเรื่องที่สามารถกระทำได้ เพื่อเป็นการบูชาขอบคุณต่อบุญคุณของน้ำที่เป็นรูปธรรม นอกจากนั้นการบูชาน้ำหรือการบูชาพญานาคซึ่งนอกจากเป็นการขอขมาต่อแหล่งน้ำที่เราใช้เพื่อดำรงชีวิตแล้ว ยังมีความหมายถึงความอุดมสมบูรณ์ที่เป็นเอกลักษณ์ของมหาวิทยาลัยขอนแก่น ซึ่งมีป่าที่สวยงาม มีผู้คนที่มีจิตใจดีงาม ทุกอย่างที่ดีงามของที่นี่จึงมารวมกันเป็น ”สีฐานเฟสติวัล บุญสมมาบูชานาค” (Sithan KKU Festival 2019)
โดยในวันแรกคือวันเสาร์ ที่ 9 พฤศจิกายน 2562 เป็นวันแห่ง “ศรัทธา” ในช่วงเช้าจะมีพิธีทำบุญตักบาตรและบูชาพระอุปคุต เพื่อความเป็นสิริมงคลในการเริ่มกิจกรรม ซึ่งเป็นวิถีดั้งเดิมของชาวอีสาน จะมีขบวนแห่พระบรมสารีริกธาตุเพื่อความเป็นมิ่งมงคลและทำพิธีเปิดงาน พร้อมด้วยขบวนพญานาค 15 ตระกูล และขบวนขันหมากเบ็งเพื่อมาสักการะหลวงพ่อพระศรี 50 ปี มข. พิธีพุทธาภิเษกหลวงพ่อไทรขาว พิธีอัญเชิญพระอุปคุต และพิธีบวงสรวงพญานาค ในช่วงเย็นจะมีขบวนแห่พระบรมสารีริกธาตุ ขันหมากเบ็ง และนาค พร้อมพิธีเปิดงานสีฐาน KKU เฟสติวัล 2019 การประกวดวงลูกทุ่ง “ดาวรุ่งลูกทุ่งมอดินแดง” การแสดงหมอลำคณะเดือนเพ็ญ อำนวยพร และการแสดงหุ่นกระบอกคณะเพชรหนองเรือ
วันถัดมา ในวันอาทิตย์ ที่ 10 พฤศจิกายน 2562 คือบรรยากาศ “มหาสนุก” จะมีขบวน kku carnival ของนักศึกษาอย่างมีสีสัน ขบวนแห่ “KKU Carnival” การประกวดวงโปงลาง “ฟ้อนลำแคนคอนเทสต์ มหกรรมลำผญาย่อย” และ การแสดงหมอลำคณะเสียงอิสาน
วันสุดท้ายในวันจันทร์ ที่ 11 พฤศจิกายน 2562 ที่เป็นจุดสำคัญของการ “ปลุกวิถีวัฒนธรรม” ด้วยการลอยกระทงและไต้ประทีบโคมไฟ ตามแบบประเพณีในเวลาเดียวกัน พบขบวนแห่อันวิจิตรงดงามที่สะท้อนอัตลักษณ์ความเป็นไทยและอีสานในขบวนแห่กระทง และการประกวดกระทง การประกวดนางนพมาศ ประจำปี 2562 และสนุกสนานไปกับการแสดงจากวงชนะเลิศการประกวดโปงลาง “ฟ้อนลำแคนคอนเทสต์” และการประกวด Miss KKU Angel
ตลอดทั่วทั้งบริเวณงาน จะมีการตกแต่งสถานที่และมีกิจกรรมที่มีความเป็นเอกลักษณ์และนำ “นาค” เข้ามาเป็นองค์ประกอบสำคัญภายในงาน อาทิ ธุง โคมไฟ เจดีย์ที่มีการสร้างพญานาคขึ้นมา 40 ตน ประดับโคมไฟพญานาคจำนวนกว่า 3,000 ดวง ห้อยตุงพญานาคที่สร้างสรรค์ขึ้นมาจากจินตนาการของ อาจารย์ นักศึกษา ปราชญ์ชาวบ้าน ช่างท้องถิ่น นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมที่สะท้อนถึงศิลปวัฒนธรรมอีสาน และความร่วมสมัยในเชิงสร้างสรรค์อีกมากมาย
ทั้งนี้ในทุกๆ วัน จะมีกิจกรรมลานวัฒนธรรมเพื่อสืบสานงานศิลปวัฒนธรรมหัตถกรรมของชาวอีสาน การแสดงกระทงไฟและเรือไฟกลางน้ำ กิจกรรมถนนศิลปะ Creative Walking Street การประกวดวงดนตรีลูกทุ่ง การประกวดศิลปะการแสดงพื้นเมืองอีสาน การแสดงหุ่นกระบอกอีสานและหนังประโมทัยที่หาชมได้ยาก การประกวดนางนพมาศ พร้อมกับการเฟ้นหา Miss KKU Angle พร้อมการจำหน่ายสินค้าอาหารและกระทงจากวัสดุธรรมชาติ ซึ่งมหาวิทยาลัยขอนแก่นได้มีการรณรงค์เชิญชวนให้ประชาชนได้นำกระทงจากวัสดุที่ย่อยสลายได้ง่ายโดยไม่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม พร้อมทั้งการห้ามจำหน่ายดอกไม้ไฟ ประทัด พลุ ที่เป็นอันตราย และห้ามจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ภายในงานต่อเนื่องมาทุกปีอีกด้วย
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
